Woedende president doet grote schoonmaak

Gaat lekker daar in Wit-Rusland. Poetin-marionet Lukashenko voelt zich hoe langer hoe meer onaantastbaar met alle dodelijke gevolgen van dien. Dat was natuurlijk al duidelijk bij die kaping van een Ryanair-vliegtuig om journalist Roman Protasevits te ontvoeren en werd deze week nog even extra benadrukt door het voortijdig naar huis halen van Olympisch hardloopster Krystsina Tsimanouskaya. Zij had commentaar op de begeleiding van het Olympische team, maar aangezien de zoon van Loekashenko daar aan de leiding staat, was een boos belletje naar papa snel gemaakt. En dan is het beter om een Poolse te worden. Haar gezin zou tijdig naar Oekraïne zijn gevlucht en ook dat ziet de leider als een belediging. Dan vertrekken niet alleen de politiebusjes richting het huis van haar ouders, maar hangt plots ook een Wit-Russische oppositieleider aan een boom in een Oekraïens park. Deze Vitaly Shishov leidde een organisatie die Wit-Russen helpt om het land te ontvluchten, dus het signaal mag duidelijk zijn. Lukashenko duldt geen tegenspraak meer en met Rusland als back-up komt hij er internationaal mee weg. Succes Wit-Russen, jullie zijn op jezelf aangewezen en de beer is los.

Grote woorden, maar niets verandert

De EU-leiders hadden gisteravond 2,5 uur nodig om te concluderen dat het kapen van een vliegtuig om een kritische journalist te pakken onwenselijk is. Misschien komt dat omdat Europese landen een paar jaar geleden een soortgelijk trucje uithaalden in de jacht op klokkenluider Snowden en nu moesten controleren of hun selectieve verontwaardiging een geloofwaardige spin kon krijgen. De boter op het EU-hoofd doet overigens niets af aan de smerigheid van de Wit-Russische actie en daarom zijn de aangekondigde strafmaatregelen en mogelijke economische sancties volkomen terecht, maar helaas te symbolisch om het enige echte slachtoffer, Roman Protasevitsj, te helpen. De journalist zit nog steeds vast en liet in een video op de Wit-Russische staatstelevisie weten dat hij goed wordt behandeld en schuldig is aan verschillende aanklachten. En als een kritische journalist plots zo'n draai in zijn standpunten maakt, weten we vrijwel zeker dat hij belabberd wordt behandeld en zichzelf onschuldig vindt. Papa Protasevitsj zag het ook. De nu aangekondigde maatregelen veranderen daar niets aan. Dergelijke sancties waren namelijk te verwachten en zijn dus gewoon ingecalculeerd door Loekasjenko, zoals Poetin extra sancties rond Navalny incalculeerde. Het is een prijs die de Oostblokdictators lachend betalen om de oppositie het zwijgen op te leggen.

Laf communicatieteam, geen laffe piloot

We gaan het toch nog even over dat Ryanair-toestel hebben dat Wit-Rusland gisteren kaapte om staatskritische journalist Raman Pratasevich in handen te krijgen. Dat de budgetvlieger denkt weg te komen met bovenstaand persbericht spreekt uiteraard van een Ferry Doedenesque naïviteit. Maar dat neemt niet weg dat het gaat om een grote-ballen-actie van dictatorkarikatuur Aleksandr Loekasjenko, waarmee hij ongetwijfeld punten scoort bij Godfather Poetin. Dan kan iedereen vandaag wel boos zijn op Ryanair, maar de budgetvechter zonder staatssteun kon weinig anders dan deze staat in de kaart spelen na de bommelding. Toetsenbordstrijders claimen dat andere vliegvelden dichterbij waren, maar vergeten dat Loekasjenko naast de bommelding ook een motiverende en volledig bewapende MiG29 naar het toestel stuurde om subtiel aan te geven dat het gemelde explosief gewoon per straaljager bezorgd kon worden. Geen budgetpiloot die zijn onderbetaalde baantje en het leven van al zijn passagiers op het spel zet om dan toch door te vliegen. Ryanair was slechts een pion in deze opvallende zet op het geopolitieke schaakbord. Een zet waarvan Wit-Rusland op een Saeed al-Sahaf-achtige manier ontkent dat ze hem hebben gespeeld en waarop EUrsula al tegenzetten aankondigde. Grote taal, maar waarschijnlijk komt de bureaucratische Unie niet verder dan economische sancties. Iets dat weinig indruk maakt zolang een machtige Russische hand bemoedigend op de schouder van Loekasjenko rust.